Անտուան դը Սենտ-Էքզյուպերի

Անտուան դը սենտ-Էքզյուպերի; ֆր.՝ Antoine de Saint-Exupéry
Ծնվել է	հունիսի 29, 1900[…]
Ծննդավայր	Լիոն
Մահացել է	հուլիսի 31, 1944[…] (44 տարեկան)
Մահվան վայր	île de Riou, 8th arrondissement of Marseille, Մարսել կամ Միջերկրական ծով
Քաղաքացիություն	Ֆրանսիա
Մայրենի լեզու	ֆրանսերեն
Կրոն	կաթոլիկություն
Կրթություն	Սենտ-Լուիսի լիցեյ և Villa St. Jean International School?
Երկեր	Գիշերային թռիչք (պատմվածք), Փոքրիկ իշխանը, Courrier sud?, Մարդկանց երկիրը, Նամակ պատանդին և Ռազմական օդաչու
Մասնագիտություն	օդաչու, բանաստեղծ, վիպասան, ինքնակենսագիր, մանկագիր, ակնարկագիր, գրող, լրագրող, նկարազարդող, փիլիսոփա և aircraft mechanic
Աշխատավայր	Aéropostale
Ամուսին	Կոնսուելո դը Սենտ-Էքզյուպերի
Պարգևներ և ; մրցանակներ	Mort pour la France Ֆեմինա Ազգային գրքի պարգև Ֆրանսիական ակադեմիայի մեծ մրցանակ վեպի համար National Book Award for Nonfiction? «Հյուգո» մրցանակ լավագույն վեպի համար և Retro Hugo Award for Best Novella?
Կայք	antoinedesaintexupery.com
	Ստորագրություն;
	Antoine de Saint-Exupéry Վիքիպահեստում

Անտուան Մարի Ժան-Բատիստ Ռոժե դը սենտ-Էքզյուպերի (ֆր.՝ Antoine Marie Jean-Baptiste Roger de Saint-Exupéry, հունիսի 29, 1900(1900-06-29)^[1]^[2]^[3]^[…], Լիոն^[4] - հուլիսի 31, 1944(1944-07-31)^[5]^[6]^[2]^[…], île de Riou, 8th arrondissement of Marseille, Մարսել և Միջերկրական ծով), ֆրանսիացի գրող, բանաստեղծ և պրոֆեսիոնալ օդաչու։ Առավելապես հայտնի է իր «Փոքրիկ իշխանը» հեքիաթ-վիպակով, որը թարգմանված է աշխարհի բազմաթիվ լեզուներով, այդ թվում նաև հայերեն։ Նա ասել է. «Մարդիկ երազում են երկինք բարձրանալ և արդեն բարձրանում են։ Բայց պարզվում է, որ երկնքում էլ երազողներ կան, որ ուզում են Երկիր իջնել...»։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մանկություն, պատանեկություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անտուան դը Սենտ-Էքզյուպերին ծնվել է ֆրանսիական Լիոն քաղաքում։ Նա Վիկոնտ Ժան դը Սենտ-Էքզյուպերիի ու Մարի դը Ֆոնկոլոմբի հինգ երեխաներից երրորդն էր։ Չորս տարեկան հասակում կորցրել է հորը, երեխաների դաստիարակությամբ զբաղվել է մայրը։

1912 թվականին Ամբերի ավիացիոն դաշտում առաջին անգամ ինքնաթիռով օդ է բարձրացել։

Նա կատարելագործել է իր գիտելիքները, բայց...

1921 թվականին զորակոչվում է ֆրանսիական բանակ։ Չնայած ուներ տարկետման իրավունք, որ ստացել էր բուհ ընդունվելիս, Անտուան դը Սենտ-Էքզյուպերին մեկնում է բանակ՝ ընդգրկվելով Ստրասբուրգի՝ կործանիչ ավիացիայի 2-րդ գունդ։ Նախ նրան ուղարկում են վերանորոգման արհեստանոց, սակայն շուտով նրան հաջողվում է քաղաքացիական ինքնաթիռի օդաչուի քննություն հանձնել։ Նրան տեղափոխում են Մարոկկո, որտեղ ստանում է ռազմական ինքնաթիռ վարելու իրավունք, իսկ այնուհետև ուղարկվում է Իստր՝ վերապատրաստվելու։ 1922 թվականին Անտուանը Ավորում ավարտում է պահեստի սպաների կուրսերը և դառնում կրտսեր լեյտենանտ։ Հոկտեմբերին ուղարկվում է Բուրժա (գտնվում է Փարիզի մոտակայքում)՝ ավիացիոն 34-րդ գունդ։ 1923 թվականի հունվարին ենթարկվում է ավիավթարի. նա ստանում է գանգուղեղային վնասվածք։ Էքզյուպերին բնակություն է հաստատում Փարիզում, որտեղ սկսում է զբաղվել գրականությամբ։ Սկզբնական շրջանում հաջողության չհասնելով՝ նա անցնում է շատ դժվարությունների միջով։

Լյուֆտվաֆֆեի օդաչուն, ասել է, որ հենց ինքն է կործանել Անտուան դը Սենտ-Էքզյուպերիի ինքնաթիռիը։ Նա ասել է, որ չի իմացել, թե ով է եղել թշնամու ինքնաթիռի ղեկին։

Մահվան հանգամանքները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երկար ժամանակ նրա մահվան մանրամասները հայտնի չէին։ Եվ միայն 1998 թվականին մի ձկնորս Մարսելի մոտ՝ ծովում, գտնում է թևնոց։

Էքզյուպերիի թևնոցը, որը հայտնաբերել է մի ձկնորս Մարսելի մոտակայքում։

Դրա վրա կա մի քանի գրություն՝ «Antoine», «Consuelo» (այսպես էր նրա կնոջ անունը) և «c/o Reynal & Hitchcock, 386, 4th Ave. NYC USA»։ Դա այն հրատարակչության հասցեն է, որտեղ լույս էին տեսնում նրա գրքերը։ 2000 թվականի մայիսին ջրասուզակ Լյուկ Վանրելը հայտարարում է, որ 70-մետր խորության վրա հայտնաբերել է ինքնաթիռի մնացորդներ, որը, հնարավոր է, պատկանում է Սենտ-Էքզյուպերիին։ Ինքնաթիռի մնացորդները ցրված էին մեկ կիլոմետր երկարությամբ և 400 մետր լայնությամբ։ Գրեթե անմիջապես Ֆրանսիայի կառավարությունը արգելում է որևէ հետազոտություն կատարել այդ տարածքում։ Թույլտվությունը ստացվում է միայն 2003 թվականի աշնանը։ Փորձագետները բարձրացնում են ինքնաթիռի բեկորները։ Նրանցից մեկը օդաչուի խցիկն էր։ Պահպանվել է ինքնաթիռի սերիական համարը՝ 2734-L։ Ըստ Ամերիկյան ռազմական արխիվների գիտնականները համեմատել են բոլոր ինքնաթիռների համարները, որոնք անհետացել են այդ ընթացքում։ Այսպիսով, պարզվել է, որ ինքնաթիռի խցիկի սերիական համարը՝ 2734-L համապատասխանում է այն ինքնաթիռին, որը ԱՄՆ օդուժում նշված էր 42-68223 համարով, այսինքն՝ օդանավը Lockheed P-38 "Lightning», նորացված F-5B- 1-LO ֆոտոհետախուզական ինքնաթիռ էր, որը վարում էր Սենտ-Էքզյուպերին։

1944 թվականի հուլիսի 31-ին Լյուֆտվաֆֆեի տեղեկագրերում այդ տարածքում խփված ինքնաթիռների մասին գրառումներ չեն գտնվում, նաև գտնված բեկորների վրա՝ կրակի ակնհայտ հետքեր չեն լինում։ Այդպիսով՝ վթարի բազմաթիվ տարբերակներ առաջադրվեցին, ինչպես օրինակ՝ տեխնիկական անսարքությունը, օդաչուի ինքնասպանությունը։ Ըստ մամուլի 2008 թ. մարտի հրապարակումների^[10]^[11] , Լյուֆտվաֆֆեի 86-ամյա գերմանացի վետերան Հորստ Ռիպպերտը, «Յագդգրուպպե 200» էսկադրիլիայի օդաչուն, ասել է, որ հենց ինքն է իր «Մեսերշմիտտ M-109» ինքնաթիռով կործանել Անտուան դը Սենտ-Էքզյուպերիի ինքնաթիռիը։ Ըստ նրա հայտարարության՝ ինքը չի իմացել, թե ով է եղել թշնամու ինքնաթիռի ղեկին։

Օդաչուին ես չեմ տեսել, ավելի ուշ իմացա, որ դա եղել է Սենտ-Էքզյուպերին

Այն մասին, որ խփված օդանավի օդաչուն Սենտ-Էքզյուպերին էր, գերմանացիներին հայտնի է դարձել, այդ օրերին ռադիոէլեկտրոնային հետախուզությունից՝ Ֆրանսիական օդակայանների բանակցությունները լսելով^[10]։

Հետաքրիր փաստեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անտուան դը Սենտ-Էքզյուպերին ձախլիկ էր։
Որպես օդաչու աշխատելու տարիներին Էքզյուպերին ենթարկվել է 15 ավիավթարի։
Անտուան դը Սենտ-Էքզյուպերին կատարելապես տիրապետում էր խաղաքարտերով աճպարարության արվեստին։
Ավիացիայի բնագավառում կատարել է մի շարք հայտնագործություններ, որոնց համար հավաստագրեր է ստացել։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անտուան դը Սենտ-Էքզյուպերի
Անտուան դը Սենտ Էքզյուպերիի դիմանկարը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ
Անտուան դը Սենտ-Էքզյուպերիի հուշարձանը Տարֆայում
Էքզյուպերիի արձանը Բաստիյա օդանավակայանում

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Delarge J. Le Delarge (ֆր.) — Paris: Gründ, Jean-Pierre Delarge, 2001. — ISBN 978-2-7000-3055-6
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 GeneaStar
↑ ^3,0 ^3,1 Roglo — 1997. — ed. size: 8549233
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Ваксмахер М. Н. Сент-Экзюпери Антуан де // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1976. — Т. 23 : Сафлор — Соан. — С. 268—269.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
↑ RKDartists (նիդերլ.)
↑ http://www.antoinedesaintexupery.com/consuelo-son-epouse-1901-1979
↑ http://www.fondsenligne.archives-lyon.fr/ark:/18811/jrknotsqb4p95f6c
↑ ^10,0 ^10,1 Սենտ-Էքզյուպերիի ինքնաթիռը խփել է գերմանական օդաչուն, vesti.ru. մարտի 15, 2008 թ.
↑ «Հին առեղծվածի հասարակ բացահայտում»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2015-10-18-ին։ Վերցված է 2014-12-19

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

[_f7764b2466b0f986-1] 1,0 ^1,1 Delarge J. Le Delarge (ֆր.) — Paris: Gründ, Jean-Pierre Delarge, 2001. — ISBN 978-2-7000-3055-6

[_529000d527258a55-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 GeneaStar

[_95b0df309cabd7ce-3] 3,0 ^3,1 Roglo — 1997. — ed. size: 8549233

[_4983899ca6fc2315-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Ваксмахер М. Н. Сент-Экзюпери Антуан де // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1976. — Т. 23 : Сафлор — Соан. — С. 268—269.

[_52eb9f3548c3fd93-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Internet Speculative Fiction Database — 1995.

[_163a6d26f9ff1f2f-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.

[_03604843978d6a93-7] RKDartists (նիդերլ.)

[_f312e2b40ecb0ecd-8] ttp://www.antoinedesaintexupery.com/consuelo-son-epouse-1901-1979

[_7b4dec9e69542813-9] ttp://www.fondsenligne.archives-lyon.fr/ark:/18811/jrknotsqb4p95f6c

[rippert-10] 10,0 ^10,1 Սենտ-Էքզյուպերիի ինքնաթիռը խփել է գերմանական օդաչուն, vesti.ru. մարտի 15, 2008 թ.

[rippert2-11] «Հին առեղծվածի հասարակ բացահայտում»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2015-10-18-ին։ Վերցված է 2014-12-19

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]